Bir süre önce Ergenekon operasyonu kapsamında gözaltına alınan Cumhuriyet gazetesi yayın kurulu başkanı ve başyazarı İlhan Selçuk 85 yaşında hayatını kaybetti.

İlhan Selçuk’un karikatürist kardeşi Turhan Selçuk da 11 Mart’ta hayatını kaybetmişti.

İLHAN SELÇUK KİMDİR?

1950’de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Avukatlık, matbaacılık, dergi ve gazetelerde yazı işleri müdürlüğü yaptı. İlk yazıları 1952 yılında 41 Buçuk isimli mizah dergisinde çıktı. 1963’den günümüze Cumhuriyet gazetesinde fıkra yazarlığını sürdürüyor. Karikatürist Turhan Selçuk’un kardeşi ve grafik sanatçısı Mengü Ertel’in eşi olan Ülfet Ertel’in kardeşidir.

İlhan Selçuk 12 Mart Muhtırası’ndan sonra, 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne katılan[1] Milli Demokratik Devrimcilerden olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. 12 Mart 1971 muhtırasına giden süreçte Doğan Avcıoğlu’nun çıkardığı Devrim (gazete)si etrafında toplanan ve içlerinde 27 Mayıs Darbesini yapan Milli Birlik Komitesi’nin gerçek lideri Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu’nun da bulunduğu “Milli Demokratik Devrimciler”, o dönemin siyasi partilerinin demokrasi anlayışının bir oyalamaca olduğunu ileri sürerek ulusçu-devrimci yöntem olarak ifade edilen ilkeler doğrultusunda parlamento dışı muhalefeti savunuyorlardı. Türkiye’de Ordu’yu tahrik ederek sol-sosyalist, bir çeşit Baasçı yönetim kurdurmak için Doğan Avcıoğlu ve İlhan Selçuk’un başını çektiği çok ciddi faaliyetler vardı. Devrim gazetesinin genel yayın yönetmeni Hasan Cemal çok sonraları anılarını anlattığı Cumhuriyet’i Çok Sevmiştim adlı kitabında o zamanki maksatlarının “ulusalcı” subayları ikna ederek onlarla birlikte bir “Milli Demokratik Devrim” darbesi yapmak olduğunu yazdı. 1971’de Oktay Kurtböke ile beraber sıkıyönetim mahkemesinde yargılandı. Selçuk, 12 Mart döneminde “Ziverbey Köşkü”nde yaşadığı sorgulama günleri üzerine açıklamalar yapmayı düşünmediğini belirtse de daha sonra burada yaşadıklarından yola çıkarak köşkün adını taşıyan bir kitap yazdı. Kitapla birlikte Ziverbey Köşkü’nün işkence iddiaları ilk defa anlatılmış oldu. Selçuk, Köşk’teki işkence iddiasını ifadesinin içine akrostiş yöntemiyle gizlice yerleştirmişti, yazdığı her cümlenin sondan ikinci kelimesinin baş harfi yukarıdan aşağı sıralandığında “işkence altındayım” cümlesi çıkıyordu.

Yazar, Ziverbey Köşkündeki “ilişki ağı” konusundaki bir soruyu şöyle yanıtlamıştır: “Erenköy Köşkü Cevdet Sunay-Memduh Tağmaç-Faik Türün cuntasının işkence merkeziydi. 12 Mart yapısı içinde özel bir yeri vardı. Çünkü 1. Ordu’nun bulunduğu İstanbul bölgesinde Faik Türün, kendi yetkilerini kullanarak özel operasyonlar yaptırabiliyordu. Basın da İstanbul’da olduğuna göre, burada yaşandı birçok şey. İnsanlar tutuklanmaya, gözaltına alınmaya, kovuşturulmaya başlandı, davalar birbirini izledi. Bu karmaşa içinde aydınlık olan şudur: 12 Mart döneminde Erenköy’de, Ziverbey’de Zihni Paşa Köşkü diye anılan (ya da Ziverbey Köşkü) yerde Faik Türün ve (1991 yılında bir Dev-Sol militanı tarafından öldürülecek olan) Memduh Ünlütürk buyruğunda bir işkence merkezi kurulmuştur. Bu işkence merkezinde de birçok aydın tezgahtan geçirilmiştir.” Selçuk, kitapta yaşadığı işkenceyi şöyle anlatıyordu: “Gözlerim bağlı olduğundan hiçbir şey görmüyordum. Birileri beni yere yatırmışlar, çoraplarımı çıkarmışlardı. Ayak bileklerime bir alet geçirilmişti. Bir manivelanın ya da vidanın sıkıştırıldığını duyumsuyordum. Öyle bir an geldi ki, bacaklarımı kıpırdatamaz oldum. Bir yağ mı sıvı mı sürüyorlardı tabanlarıma sonra sopa inip kalkmaya başladı. Kendimi acıya katlanabilir sanırdım (…) ancak falakanın verdiği acı hiçbir acıyla kıyaslanamaz (…) Taa kemiklerine işleyen bir acı duyuyor insan. Başlangıçta bağırmamak için kendimi tutuyor, dişlerimi sıkıyordum. Ama sonra kendimi bıraktım; çünkü ne kadar çabalarsan çabala sesine gem vuramıyorsun. Önce hırıltı başlıyor, ardından feryada dönüşüyor, hayvanlaşıyorsun. Olayın bir de ruhsal yanı var ki, bedensel acının üstüne biniyor. Kendini aşağılanmış olarak görüyorsun…”[kaynak belirtilmeli] Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesidir.
1997 Sertel Demokrasi Ödülü’ne layık görülmüştür.

İlhan Selçuk, 21 Mart 2008 günü saat sabah 04:30 sıralarında Ergenekon davası operasyonları kapsamında, gözaltına alındı.

Selçuk’la birlikte gözaltına alınanlar arasında İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, eski İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu, Ulusal Kanal Genel Yayın Yönetmeni Ferit İlsever, Aydınlık Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Serhat Bolluk ve gazeteci Adnan Akfırat da bulunmaktaydı. İlhan Selçuk, 22 Mart’ı 23 Mart 2008’e bağlayan gece, saat 01:30 sularında serbest bırakıldı.

16 Mart 2009 günü tempo24.com.tr internet haber sitesinde yayınlanan ve Mustafa Balbay’ın bilgisayarından elde edilen günlüklerinde, İlhan Selçuk ve diğer Cumhuriyet Gazetesi yazarları ve bazı komutanlar ile birlikte 2000-2005 yılları arasında askeri darbe planları yapıldığı iddia edilmişti.

14 Ağustos 2009 günü, rahatsızlanarak Vehbi Koç Amerikan Hastanesi Yoğun Bakım ünitesinde tedavi altına alınmış beyin damar tıkanıklığına bağlı olarak kısmi felç geçirdiği saptanmıştır. 10 gün yoğun bakım ünitesinde tedavi gören Selçuk, 24 Ağustos 2009 günü yoğun bakımdan çıkmıştı.

İLHAN SELÇUK’UN ESERLERİ;

Uzak Komşu Rusya’dan Gezi Notları (1967) – Gezi notları

Mustafa Kemal’in Saati (1969) – Belgesel yazılar

Yüzbaşı Selahattin’in Romanı (2 cilt, 1973/1975) – Roman

Güzel Amerikalı (1976) – Gezi notları

Sovyetler, İran, Amerika İzlenimleri (1976) – Gezi notları

Yeni Kırallar, Yeni Soytarılar (1976) – Belgesel yazılar

Ağlamak ve Gülmek (1982) – Belgesel yazılar

Düşünüyorum Öyleyse Vurun (1984) – Belgesel yazılar

Görülmüştür (1986) – Belgesel yazılar

Ziverbey Köşkü (1987) – 12 Mart dönemi tutukluluğu anıları

Japon Gülü (1988) – Gezi notları

Enel Hakk’ın Hakkı – Cumhuriyet gazetesinde çıkmış, Alevi-Sünni konularında yazılmış çarpıcı yazıları içermektedir. Bazı Bektaşi Fıkraları ile okuyucu eğlenerek bilgilendiriliyor.

İskele Sancak Sol – Sağ – Şeriat

Düşünüyorum Öyleyse Vurun