CNG artık sivil kullanımda

Türkiye’de ucuz enerjiye yönelik arayışlar her geçen gün hız kazanıyor. Bu alanda hızlı bir gelişim süreci şimdilerde sıkıştırılmış doğalgaz olarak da bilinen CNG ‘de (Compressed Naturel Gas ) yaşanıyor. Benzine göre yüzde 80 LPG’ye ise yerine göre yüzde 35- 50 maliyet avantajı sağlayan CNG ilk kez bir ilde sivil girişimciler tarafından hayata geçirildi. Kayseri Minibüsçüler Odası  BMC firmasına bir adeti 150 bin euro’dan tam 182 adet CNG’li özel halk otobüsü siparişi verdi. Sipariş edilen doğalgazlı otobüslerin 30 adeti de geçtiğimiz günlerde Kayseri’ye geldi. Siparişlerin tamamının ise Mayıs ayında gelmesi bekleniyor.

İSTASYON KURARAK SEKTÖRE GİRİYORLAR
Kayserlili minibüsçülerin girişimleri bununla da sınırlı kalmadı. Satın alınan otobüsleri için ilk olarak Kayseri Karpuzatan ve Beyazşehir bölgesinde iki adet doğalgaz istasyonu da kuruldu. Böylece doğalgazlı otobüslerin dolum sorunu da ortadan kalkmış oluyor. Toplamda 300 bin euroya mal olan bu iki istasyon aynı zamanda Kayserili minibüsçüleri enerji sektöründe farklı bir noktaya da taşıdı. Çünkü CNG dolum istasyonlarını tüm Kayseri’ye hizmet edecek şekilde planlayan minibüsçüler, böylece CNG satışında gelir elde ederek yeni bir sektörü oyuncusu oldu. Çevre illere de yatırım yapmak için kolları sıvayan girişimci minibüsçüler şimdiden görüşmelere de başladı

 LPG DEN ÇOK DAHA UCUZ
Dizel otobüslere oranla neredeyse hiç havayı kirletmeyen doğal gazlı otobüsler, yakıttan da yüzde 45-50 tasarruf sağlıyor. Projenin mimarı olan
Kayseri Minibüsçüler Odası Başkanı Mustafa Çabucak, şehir içi toplu taşımada kullanılan 364 minibüsün kademeli olarak ulaşımdan çekilerek yerini  doğal gazlı halk otobüslerine bırakacağını belirtiyor.  ”Minibüslerin yerine çevreci ve ucuz bir yakıt olması nedeniyle doğal gazlı otobüsleri tercih ettik” diyen Çabucak projenin ayrıntıları ile ilgili olarak ise şunları anlatıyor: “BMC firmasıyla 12 metrelik 260 CB modeli için anlaştık. Kademeli olarak şehir içi ulaşımdan çekilecek olan 364 minibüsün yerini, 182 doğal gazlı otobüs alacak. Otobüslerin ilk teslimatı yapıldı. İlk etapta yaklaşık 50 doğal gazlı otobüs sefere başlayacak ve karşılığında 100 minibüs ulaşımdan çekilecek.” Çabucak, dizel otobüslere oranla daha az hava kirliliğine neden olan doğal gazlı otobüslerin, yakıttan da yüzde 45-50 tasarruf sağladığının da altını çiziyor. Otobüslerin doğal gaz kullanması nedeniyle renginin beyaz olmasına ve üzerinde çiçek deseni bulunmasına karar verildiğini kaydeden Çabucak, ”Doğal gazlı otobüsler için biri Karpuzatan diğeri de Beyazşehir-İldem bölgesine olmak üzere 2 doğal gaz dolum tesisi tamamlandı. Bu konuda çok ilgi gördük. Çevre illerden bu işi nasıl yaptığımız araştırmak için geliyorlar. Bu konuda biz de nasıl büyüyebiliriz ve ağımızı genişletiriz diye çalışma başlattık” diyor.

MİLYAR DOLARLIK SEKTÖR DOĞABİLİR
CNG istasyonları serbest tüketici statüsünde bulunuyorlar. İstedikleri doğalgaz tedarikçisinden doğalgaz satın alabiliyorlar. EPDK kurallarına göre CNG perakende fiyatları istasyonlar tarafından serbestçe belirlenebiliyor. Ancak yine de sektörün bir çok sorunu var. Tüm Otogaz Montajcıları Derneği Başkanı Faruk Yılmaz’a göre en önemli sorunların başında ise Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) geliyor. Yılmaz konu ile ilgili şu bilgileri veriyor: “İstasyondaki CNG fiyatı oluşurken 0,63 TL/Sm3 ÖTV ilave ediliyor. Bugün itibariyle Botaş doğalgaz fiyatına eşit olan ÖTV denizlerdeki SIFIR ÖTV  uygulaması gibi kamu kullanımları için kaldırırsa kamu taşımacılığı yapan araçlar kamu hizmetlerini düşük maliyetle yapılabilir. Ayrıca milyar dolarlık bir sektörün oluşumunun da yolu açılmış olur”

HER YIL FUARI DA DÜZENLENİYOR
Öte yandan Türkiye ‘de ilk kez LPG &CNG sektörlerini kapsayan bir fuar geçen yıl gerçekleştirilmişti. Senexpo Uluslararası Fuarcılık tarafından gerçekleştirilen LPG & CNG Fuarı bu yılda 31 Nisan’da CNR Fuar Merkezi’nde başlayacak

NEDEN TERCİH EDİLMEYE BAŞLANDI
*CNG , benzinle çalışan araçlara göre yüzde 70-80, LPG ile çalışan araçlara göre ise yüzde 35-50 daha tasarruflu. Motora hiç bir zararı olmayan CNG kullanımında ortalama 35-40 bin km. de bir yağ değişimi yapılıyor. Motor ömrü uzuyor.
* Doğal gaz temiz yanan bir yakıt olduğundan araç bakımlarını azaltıyor.
* Doğal gaz diğer sıvı yakıtlara benzemediği için dışarı çekilerek çalınma
riski bulunmuyor. Bu durum, özellikle büyük filolarda görülen yakıt çalma
işini engelliyor.
* Doğalgaz boru hatları ile taşındığından, karayolu ile taşınan akaryakıt
ve LPG göre otoyollarda tehlike unsuru, ekstra masraf ve kirlilik oluşturmuyor..
*Motorin, LPG ve benzin kullanıldığında soğuk havalarda ortaya çıkan motor çalıştırma problemi CNG ‘de yaşanmıyor.
 
CNG İSTASYONU KURULUMU :
CNG istasyonları müşteri hedef kitledsine göre farklı kapasitelerde kuruluyorlar.
 
1-Sadece Binek araçlarına dolum yapan istasyonların CNG ekipmanı maliyetleri:  75.000 – 150.000 Euro 
 
2-Otobüs + binek araçlarına dolum yapan istasyonların CNGekipmanı maliyetleri  :  200.000 – 300.000 Euro
 
CNG’Lİ FİYATLAR
 
Yakıtların 30 mart 2009 fiyatları :
 
                           Pompa Fiyatları       Dönüştürme oranları    Dönüştürmeye göre
 
                               ÖTV’ li  ÖTV’ siz                                                 ÖTV’ li    ÖTV’siz  
Motorin   lt.             2,52        1,50                   1     lt                      2,52        1,50
Benzin    lt.             3,02                                   1,05 lt                    3,17
LPG        lt.             1,72                                   1,35 lt                     2,34
CNG        Sm3       1,52        0,77                  1     Sm3                1,52         0,77  

Kaynak: Habertürk – Metin Can