İran ve Rusya’dan tarihi nükleer adım!

Rusya Atom Anerjisi Başkanı (Rosatom) Sergey Kriyenko İran’ın Buşehir kentinde inşa edilen nükleer santrale ilk yakıt yüklemesine başladıklarını açıkladı. Bir hafta içinde nükleer yakıt yüklemesinin tamamlanması beklenirken, santral yıl sonuna kadar elektrik üretimine başlayabilecek.

Ria Novosti’ye göre Buşehir kentinde düzenlenen törende konuşan Kriyenko, “Bugün Buşehir nükleer santrali fiziki olarak aktif hale getirdik. Nükleer yakıt reaktör odasına koyulmaya başladı. Bundan sonra reaktör nükleer bir santral olarak aktif” dedi. Santralin sadece sivil amaçlı olarak kullanılacağını hatırlatan Kriyenko, projenin 1974 yılında ilk kez Almanlar tarafından başlatıldığını ve eski teknoloji altyapısı üzerine özel bir santral kurulumunu uzmanların başardığını belirtti.

Her şeyin plana uygun olarak işlediğini ifade eden Kriyenko, santralin yıl sonundan önce elektirik üretimine başlayacağını söyledi. Kriyenko fiziki olarak üretime başlayabilmek için bir dizi aşamadan geçileceğini ve her aşamada da İran Atom Enerjisi Kurumu’nun (İAEK) iznine ihtiyaç duyulacağını hatırlattı.

İAEK Başkanı Ali Ekber Salehi de yaptığı konuşmada ‘tarihi’ olarak değerlendirdiği nükleer santral için sağladığı destekten dolayı Rusya’ya memnuniyetini ifade etti. İran, ilk nükleer santralinin aktif hale gelmesini ‘düşmanlarına karşı bir zafer’ olarak görüyor ve ülke genelinde kutlama törenlerine hazırlanıyor.

İkili anlaşmalara göre Rusya santrale koyduğu nükleer yakıt atıklarını da geri alacak. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, hafta başında yaptığı açıklamada Buşehir nükleer santralinin nükleer silahsızlanma rejimine katkı sağladığını ifade etmişti.

İran resmi haber ajansı IRNA’ya konuşan Salehi uranyum zenginleştirme programını bir kenara bırakmalarının mümkün olmadığına işaret ederek, “Buşehir nükleer santralinin 60 yıllık ömrü var. Biz 40 yıl kullanmayı hedefliyoruz. 10 yıl Rusya’dan yakıt alacağız. Ancak sonrasında 30-50 yıl ne yapacağız?” sorusunu yöneltti. Salehi kendilerinin ürettikleri nükleer yakıtı aşamalı olarak santralde kullanabileceklerini söyledi.

İran’ın daha fazla nükleer santrale ihtiyacı olduğunu ifade eden Salehi, “Çok daha fazla nükleer yakıta ihtiyacımız olacak” dedi. Salehi, İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad’ın 10 yeni nükleer santral kurulması yönündeki talebini hatırlattı.

Batılı ülkeler İran’ın nükleer silah üretme peşinde olduğunu düşünüyor. 9 Haziran 2010′da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nükleer programı denetime açık olmadığı gerekçesi ile dördüncü kez Tahran’a yaptırım kararı aldı. Mali kontrollerin artırılması ve silah ambargosu içeren yaptırımlara, ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri ek yaptırımlar da uygulamaya koydu. Ancak, Buşehir nükleer santrali yaptırımların dışında tutuluyor.